Svaki novi javni istup Željane Zovko služi kao podsjetnik da politička samouvjerenost ne mora nužno imati ikakvo uporište u činjenicama, pravu ili evropskim vrijednostima na koje se rado poziva. Njen posljednji intervju za RTV „Herceg-Bosne“ nije izuzetak – naprotiv, on je kondenzat jedne duboko antievropske ideologije upakovane u jezik navodne brige za Bosnu i Hercegovinu.
Tvrdnja da je „Zapad sve svjesniji kako je federalizacija kroz tri entiteta jedini model koji može očuvati cjelovitost BiH“ nije političko mišljenje, nego čista dezinformacija. Ne postoji nijedan dokument Evropske unije, nijedna rezolucija Evropskog parlamenta, nijedna preporuka Venecijanske komisije niti ijedna presuda Evropskog suda za ljudska prava koja zagovara dodatnu etničku teritorijalizaciju Bosne i Hercegovine. Postoji, međutim, obilje dokumenata koji govore upravo suprotno: o diskriminatornoj prirodi dejtonskog ustroja i o nužnosti njegove transformacije u pravcu jednakosti građana.
Zovko svjesno manipuliše pojmom federalizma. Poređenja s Belgijom ili Južnim Tirolom nisu samo netačna – ona su politički nepoštena. Belgija nije nastala na etničkom čišćenju, Južni Tirol nije proizvod rata, a nijedna država Evropske unije ne poznaje sistem u kojem etnička pripadnost određuje da li se neko smije kandidirati za najviše političke funkcije. Ono što se u Bosni i Hercegovini nudi pod imenom „federalizam“ nije evropski model, nego institucionalizirana etnokratija s trajnim pravom veta, blokade i ucjene.
Ne postoji evropski dokument koji podržava etničko cijepanje BiH. Postoje, međutim, brojne presude Evropskog suda za ljudska prava koje jasno poručuju da je postojeći sistem duboko diskriminatoran. Umjesto da se te presude implementiraju, domaćoj javnosti se nudi nova verzija iste nepravde, sada zapakovana u frazu „evropski federalizam“.
Posebno je problematično Zovkino uporno izjednačavanje političke kritike s „govorom mržnje“. Kritika njenih stavova – uključujući i reakcije ministara Heleza i Konakovića – nije napad na Hrvate, nego na politički projekt koji je u direktnoj suprotnosti s presudama Evropskog suda za ljudska prava. Kada se svaka kritika etničkog ekskluzivizma proglašava napadom na cijeli narod, tada ne govorimo o zaštiti prava, nego o pokušaju ušutkivanja javnog prostora.
Najiskreniji dio njenog istupa jeste tvrdnja da „u BiH nema prostora za demokratska promišljanja“. Ta rečenica razotkriva suštinu problema. Za Željanu Zovko i politički krug koji predstavlja, demokratija je prihvatljiva samo dok ne ugrožava etničke privilegije. Jednakost građana, presude evropskih sudova i liberalno-demokratski standardi doživljavaju se kao prijetnja, a ne kao obaveza.
Evropa, međutim, ne počiva na konstitutivnosti naroda, nego na konstitutivnosti građanskih prava. Evropska unija nije savez etničkih torova, nego politička zajednica utemeljena na individualnim slobodama, jednakosti pred zakonom i funkcionalnim institucijama. Bosna i Hercegovina neće ući u EU s tri etničke teritorije, trajnom diskriminacijom i blokadama koje se nazivaju „legitimnim predstavljanjem“.
Željana Zovko:
-ne govori u ime „Evrope“
-ne zastupa evropske vrijednosti
-ne nudi rješenja, nego reciklira modele koji su BiH već doveli do rata!
To nije sloboda mišljenja - već svjesno potkopavanje temelja stabilne Bosne i Hercegovine zbog čega bi trebala i krivično odgovarati, piše Banjalučanin iz Švedske Edin Osmančević.
