Republička izborna komisija Republike Srpske neće provoditi eventualni referendum na kojem će preispitivati odluka Suda BiH i Centralne izborne komisije Bosne i Hercegovine o prestanku mandata predsjedniku Republike Miloradu Dodiku. Osuđeni lider SNSD-a ne vjeruje RIK-u, pa zbog toga mijenja Zakonu o referendumu i građanskoj inicijativi RS. Dodik u Zakon uvodi odredbu prema kojoj referendume može provoditi i posebna komisija koju formira Narodna skupština Republike Srpske.  

Ovo su izmjene Zakona:

“U Zakonu o referendumu i građanskoj inicijativi („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 61/24) u članu 13. poslije stava 2. dodaje se novi stav 3. koji glasi:„(3) Izuzetno od stava 1. ovog člana, u određenim slučajevima za sprovođenje referenduma, Narodna skupština može osnovati posebnu komisiju za sprovođenje referenduma (u daljem tekstu: Referendumska komisija).
Član 17. mijenja se i glasi: (1) Republički referendum sprovode: Republička komisija, Referendumska komisija iz člana 13. stav 3. ovog zakona, gradska odnosno opštinska izborna komisija i glasački odbori.
(2) Lokalni referendum sprovodi gradska odnosno opštinska izborna komisija i glasački odbori.
(3) Na rad Referendumske komisije u slučajevima kada je osnovana za sprovođenje referenduma primjenjuju se odredbe ovog zakona koje se odnose na rad Republičke komisije.“
Ovaj zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srpske“.

Suština izmjena

Milorad Dodik i njegovi koalicijski partneri sada odlučuju da referendum, osim Republičke izborne komisije, može provoditi posebna komisija koju formira Narodna skupština Republike Srpske. Razlog za donošenje ovih izmjena je to što vlasti Republike Srpske, faktički, ne znaju da li RIK (Republička izborna komisija) uopće postoji. Naime, Narodna skupština Republike Srpske prošle je godine usvojima Izborni zakon RS koji je regulirao status RIK-a.

“(1) Republička izborna komisija je nezavisan organ, koji ima predsjednika i šest članova.

(2) Predsjednika i članove Republičke izborne komisije imenuje i razrješava Narodna skupština Republike Srpske, na prijedlog Komisije za izbor i imenovanje, u skladu sa ovim zakonom, nakon sprovedenog postupka javne konkurencije, iz reda pravnih stručnjaka sa iskustvom u sprovođenju izbora.

(3) Za člana Republičke izborne komisije ne može biti izabrano lice koje obavlja dužnost u organima političke stranke. 

(4) U slučaju da član Republičke izborne komisije ne može obavljati funkciju iz razloga utvrđenih u članu 38. stav 1. ovog zakona, Republička izborna komisija obavještava Narodnu skupštinu Republike Srpske, koja će u tom slučaju razriješiti tog člana i imenovati novog člana iz reda istog konstitutivnog naroda, uključujući i ostale, iz kojeg je bio prethodni član. 

(5) U sastav Republičke izborne komisije imenuju se lica iz sva tri konstitutivna naroda i reda Ostalih, uz uslov da se obezbijedi da je zastupljen najmanje po jedan predstavnik konstitutivnih naroda i reda Ostalih.

(6) Članovi Republičke izborne komisije imenuju se na period od sedam godina.

(7) Sjedište Republičke izborne komisije je u Banjoj Luci.

(8) Republička izborna komisija ima pečat u skladu sa zakonom.

(9) Republička izborna komisija ima internet stranicu na kojoj se objavljuju svi izborni propisi kao i sve druge odluke od značaja za izborni proces i to u roku od 24 časa od donošenja odluke.

(10) Republička izborna komisija podnosi jednom godišnje izvještaj o svom radu Narodnoj skupštini Republike Srpske”, navedeno je u Izbornom zakonu koje su vlasti RS usvojile prošle godine.

No, Ustavni sud BiH je u septembru prošle godine donio odluku kojom je Izborni zakon RS u cjelosti proglašen neustavnim.

“Utvrđuje se da Izborni zakon Republike Srpske („Službeni glasnik RS“ broj 61/24) nije u skladu sa čl. I/2, III/3.b) i VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine. U skladu sa članom 61. stav (1) Pravila Ustavnog suda Bosne i Hercegovine i čl. I/2. i III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine, Izborni zakon Republike Srpske („Službeni glasnik RS“ broj 61/24) stavlja se van snage u cijelosti i prestaje da važi od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srpske“ („Službeni glasnik RS“ broj 61/24)”, navedeno je u odluci Ustavnog suda BiH iz septembra prošle godine.

S obzirom na to da je zakon stavljen van snage, prestale su važiti sve njegove odredbe, pa tako i ove koje se odnose na postojanje RIK-a. Čak ni vlastima u RS-u niti članovima RIK-a više nije jasno da li oni postoje ili ne.

Upravo zbog toga Milorad Dodik je odlučio da provedbu referenduma prebaci u nadležnost posebne komisije koju će formirati Narodna skupština RS.