Ustavni sud Bosne i Hercegovine održao je 27. i 28. novembra 2025. godine 164. plenarnu sjednicu, na kojoj je odlučivao o zahtjevima za apstraktnu kontrolu ustavnosti te o većem broju apelacija. Raspravljalo se i o pitanju ustavnosti Vlade Republike Srpske, no odluka o tom pitanju nije donesena.
Tokom sjednice Sud je razmatrao predmet U-29/25, koji obuhvata četiri spojena zahtjeva povezana s istim ustavnopravnim pitanjem. Budući da rasprava nije završena, odluka o ustavnosti Vlade RS bit će donesena na narednoj plenarnoj sjednici.
Ključne odluke donesene na plenumu
Ustavni sud BiH izdvojio je nekoliko odluka, među kojima se posebno ističe predmet U-26/25, koji se odnosi na ustavnost Zaključaka Narodne skupštine RS u vezi s odlukom Centralne izborne komisije BiH o prestanku mandata Miloradu Dodiku.
Sud je odlučivao po zahtjevima člana Predsjedništva BiH Denisa Bećirovića i 14 poslanika iz Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine BiH. Oni su tražili ocjenu ustavnosti određenih tačaka Zaključaka koje je NSRS usvojila 22. augusta 2025. godine, nakon što je CIK BiH donio odluku o prestanku mandata Miloradu Dodiku.
Neustavne odredbe Zaključaka
Sud je utvrdio da tačka 4, prva rečenica tačke 9. (kasnije tačka 7) te tačka 12. (kasnije tačka 10) nisu u skladu sa Ustavom Bosne i Hercegovine– konkretno sa članovima I/2, I/3, III/2.a) i 5, III/3.b) i VI/5.
U skladu s pravilima Suda, ove odredbe: stavljaju se van snage, prestaju da važe retroaktivno, od dana njihovog usvajanja.
Sud je obustavio postupak za ocjenu ustavnosti druge rečenice tačke 6. i tačaka 7. i 8, jer je osporeni akt u međuvremenu prestao važiti.
Zahtjevi za ocjenu ustavnosti tačaka 1, 2, 3, 5, prve rečenice tačke 6, druge rečenice tačke 9, te tačaka 10. i 11. odbačeni su jer Ustavni sud nije nadležan za njihovo razmatranje.
Ukidanje privremene mjere
Sud je utvrdio da prestaje pravno djelovanje privremene mjere donesene 10. septembra 2025. godine u predmetu U-28/25.
Obrazloženje: Sud utvrdio kršenje principa vladavine prava
U obrazloženju odluke naglašeno je da je, s obzirom na to da je mandat Miloradu Dodiku prestao na osnovu odluke nadležnih državnih institucija i da su raspisani izbori za tu funkciju, NSRS svojim zaključcima direktno derogirala pravomoćnu presudu Suda BiH, odluke CIK-a, te ranije odluke Ustavnog suda.
Takvo postupanje, navodi Sud, predstavlja kršenje obaveze poštovanja odluka državnih institucija (član III/3.b Ustava BiH), povredu načela vladavine prava (član I/2) i narušavanje podjele vlasti, budući da se entitetski parlament upleo u ingerencije državnog pravosuđa i Ustavnog suda.
Samoopredjeljenje entiteta: stav Suda ostaje jasan i konačan
Sud je ponovio da entiteti nemaju pravo na samoopredjeljenje i da ne mogu provoditi teritorijalno otcjepljenje, jer bi to bilo suprotno Ustavu BiH (čl. I/3, III/2.a) i 5). Uprkos tome, NSRS je tačkom 12 zaključaka zadužila Kolegij da pripremi tekst rezolucije o samoopredjeljenju srpskog naroda i Republike Srpske, što je Sud ocijenio flagrantnim kršenjem ustavnog poretka.
AP-3217/21 – Povreda prava na pravično suđenje
Sud je razmatrao i apelaciju u predmetu AP-3217/21, gdje je utvrđeno da je Vrhovni sud Republike Srpske povrijedio apelanticino pravo na pravično suđenje. Vrhovni sud je arbitrarno tumačio odredbe zakona o premjeru i katastru, pogrešno zaključio da apelantica nije identifikovala nekretnine u skladu s katastarskim operatom, odbio upis prava vlasništva pozivajući se na nepostojanje zemljišnih knjiga i katastra nekretnina.
Ustavni sud je takvo postupanje ocijenio suprotnim standardima pravičnog postupka.
